تفاوت سکه بهار آزادی طرح قدیم و جدید چیست؟

یکی از سوالات رایج در بین خریداران سکه آن است که چه فرقی بین سکه تمام بهار آزادی طرح جدید یا همان سکه امامی با سکه طرح قدیم وجود دارد؟ آیا این تفاوت ها صرفا ظاهری هستند یا از نظر ارزشی هم با یکدیگر متفاوت می باشند؟

در اینجا سعی می کنیم به صورت مختصر و مفید تفاوت های آنها را توضیح دهیم:

بطور کلی سکه بهار آزادی از سال 1358 و به مناسبت نخستین بهار پیروزی انقلاب اسلامی ضرب گردید و علت نامگذاری آن نیز به همین امر بوده است.

همانطور که در عکس فوق مشخص است، این سکه از نظر ظاهری چند ویژگی دارد:

1. یک روی سکه، بارگاه امام رضا (ع) با عبارت "اولین بهار آزادی" و قید سال"1358"
2. روی دیگر سکّه مزیّن به نام حضرت علی (ع)، سه بار "علی" به خطِ مَعقِلیِ تزیینی در داخل یک شش ضلعی تکرار گردیده و در ذیل آن عبارت «بانک ملّی ایران » قید گردیده است.

از دیگر نکات مربوط به سکه بهار آزادی طرح قدیم

1. سکه طرح قدیم از سال 1358 تا 1370 در حال ضرب بوده است؛
2. در سال های پس از سال 1358، کلمه "اولین" از عبارت "اولین بهار آزادی" حذف گردید؛
3. انواع دیگر سکه های بهار آزادی شامل سکه ربع، سکه نیم، سکه دو و نیم و پنج بهار آزادی، کماکان با همین طرح تولید و عرضه می شوند.

از نظر فنی ویژگی های سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم عبارتست از:

1. عیار سکه: 900 در 1000 (21.6 در 24)
2. وزن سکه: 8.13598 گرم
3. میزان طلای خالص (24 عیار یا 999) سکه: 7.32238 گرم
4. قطر سکه: 22 میلی‌متر

تغییر طرح سکه بهار آزادی در سال 1370
در سال 1370 با توجه به ماده 5 قانون نحوه حفظ آثار و ياد امام خمينی مصوب 1368/8/14 که مقرر می داشت:
"بانک مركزی جمهوری اسلامی ایران موظف است منحصراً تصویر مبارك رهبر كبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی را بر یك روی‌ كلیه اسكناس‌های جمهوری اسلامی ایران و سكه‌ های بهار آزادی به گونه‌ ای مناسب طراحی و چاپ و منقوش نماید."
بنابر پیشنهاد بانک مرکزی و موافقت وزارت اموراقتصادی و دارایی و به استناد بند 2 قانون اصلاح قانون ضرب مسکوک طلا مصوّب 1337، هیات وزیران در جلسه مورخ 1370/3/19 در مورد تغییر طرح سکه یک بهار آزادی، چنین تصویب کرد:
"بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مجاز است به مناسبت دومین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (قدس سره) سکه یادبود یک بهار آزادی را با مشخصات ذیل و طبق نمونه ای که در نهاد ریاست جمهوری نگهداری می شود ضرب نماید:

1. عیار طلا: 900 در هزار
2. وزن سکه: 8.13598 گرم
3. قطر سکه: 22 میلی‌متر
4. یک روی سکه مزین به تصویر حضرت امام (قدس سره) و قید سال ضرب (1370) در ذیل تصویر
5. یک روی سکّه تصویر بارگاه حضرت امام رضا (ع) و قید عبارت "بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران " در بالای تصویر و عبارت "بهار آزادی" در پایین تصویر.

بدین‌ترتیب، در دومین سال رحلت رهبر انقلاب، صرفاً طرح سکه یک بهار آزادی تغییر کرد و از آن پس (1370 به بعد) سکه ها بر اساس آن مصوبه ضرب می شود.

عدم تغییر سال ضرب بر روی سکه از سال 1386

همانطور که اشاره شد از سال 1370 شاهد ضرب سکه های تمام بهار آزادی در طرح جدید یا همان طرح امامی بودیم، این فرآیند تا سال 1386 کماکان ادامه داشت. طبق رویه ضرب سکه در آن بازه زمانی، سال ضرب سکه ها در هر سال در آن تغییر می کرد:

اما به دلیل مشکلاتی و سوء استفاده هایی که از سال ضرب سکه در بازار خرید و فروش سکه صورت گرفت، بانک مرکزی تصمیم گرفت از سال 1386 به بعد، دیگر سال ضرب سکه را تغییر ندهد و بر این اساس از سال 1386 تا 1402 تمام سکه های تمام بهار آزادی طرح جدید یا همان سکه های امامی با سال 1386 ضرب گردید.

ضرب سکه های تمام بهار امامی بصورت بدون تاریخ

همانطور که توضیح داده شد از سال 1386 تا 1402 تمام سکه های ضرب شده توسط بانک مرکزی با سال 1386 ، ضرب گردید اما در دیماه 1402 رئیس کل بانک مرکزی خبر از ضرب سکه های تمام بهار آزادی طرح جدید بصورت بدون تاریخ داد.