برای سرمایه گذاری سکه بهار آزادی و امامی بخرم یا طلای نو؟

مهمترین تفاوت های طلای نو با سکه بهار آزادی و سکه امامی در سرمایه گذاری کدامند؟

بطور کلی در موضوعات مرتبط با سرمایه گذاری، هیچ وقت نمی توان یک پاسخ یکسان برای همه افراد ارائه کرد، زیرا شرایط و ترجیحات افراد همواره با یکدیگر متفاوت بوده و حتی اگر بتوانیم پیش بینی نسبتا دقیقی از آینده بازارهای مختلف داشته باشیم و این اطلاعات را در اختیار افراد قرار دهیم، لزوما انتخاب های آنها یکسان نخواهد بود. لذا بجای بیان یک پاسخ کلی و اشتباه، به بیان مهمترین تفاوت های طلای نو و سکه در سرمایه گذاری می پردازیم تا افراد بتوانند متناسب با شرایط و ترجیحات خود، گزینه مناسب برای سرمایه گذاری را انتخاب کنند:
در بحث سرمایه گذاری مهمترین پارامترها برای تصمیم گیری عبارتند از:

1. بازده انتظاری
2. ریسک سرمایه گذاری
3. نقدشوندگی
4. افق زمانی سرمایه گذاری
5. توان سرمایه گذاری (تناسب توان مالی با گزینه سرمایه گذاری)
6. ترکیب فعلی پورتفوی دارایی و سرمایه گذاری
7. در دسترس بودن گزینه های سرمایه گذاری

حال از آنجایی که مقایسه فعلی انتخاب بین یکی از انواع طلا بوده و انتخاب بین طلا و سایر دارایی ها نظیر مسکن یا خودرو نمی باشد، لذا ترکیب فعلی پورتفوی دارایی و سرمایه گذاری (گزینه 6) نیازی به تحلیل ندارد و از آنجائیکه توان سرمایه گذاری و در دسترس بودن نیز برای انواع طلا تقریبا مشابه است، گزینه های 5 و 7 را نیز از تحلیل خارج می کنیم و در انتها از آنجائیکه افق سرمایه گذاری در طلا برای سرمایه گذار باید یکسان باشد، گزینه 4 را نیز از تحلیل حذف می کنیم.

پس برای مقایسه اینکه سرمایه گذاری در کدام بخش مناسب است صرفا باید به مقایسه بازده انتظاری، ریسک سرمایه گذاری و نقدشوندگی پرداخت:

1.مقایسه بازده انتظاری طلای نو و سکه بهار آزادی یا امامی

برای مقایسه بازده انتظاری طلای نو و سکه از دو بعد موضوع را بررسی می کنیم:

1. بازده ناشی از تغییرات قیمتی (ناشی از تغییرات قیمت جهانی طلا، قیمت دلار و حباب قیمتی)
2. عدم نفع (یا زیان) ناشی از هزینه های خرید و فروش انواع طلا شامل اجرت ساخت، سود فروشنده و مالیات بر ارزش افزوده

بررسی بازده انتظاری ناشی از تغییرات قیمتی
طلای نو و سکه هر دو تابعی از قیمت جهانی طلا و قیمت دلار در بازار تهران هستند. بر این اساس اگر پیش بینی شود که قیمت جهانی طلا و همچنین قیمت دلار در بازار هر دو صعودی هستند، لذا پیش بینی رشد همزمان قیمت طلای نو و سکه بهار آزادی بدیهی خواهد بود.

حال سوال آن است که اگر هر دو صعودی هستند، آیا بازده انتظاری آنها یکسان خواهد بود؟
اگر سکه دارای حباب قیمتی نبود، میزان بازدهی آنها تقریبا یکسان بود اما مشکل اینجاست که ما شاهد وجود حباب قیمتی در قیمت سکه هستیم که دلیل آن عرضه انحصاری سکه توسط اختیار دولت (بانک مرکزی) است.

حال با لحاظ حباب قیمتی، بازده انتظاری طلای نو بیشتر است یا سکه؟
بستگی به تغییر میزان حباب قیمتی سکه دارد، به عبارتی:

• اگر حباب قیمتی سکه افزایش یابد، بازده سکه بیشتر از طلای نو خواهد بود.
• اگر حباب قیمتی سکه ثابت بماند، بازده سکه و طلای نو تقریبا یکسان خواهد بود.
• و اگر حباب قیمتی سکه کاهش یابد، بازده طلای نو بیشتر از سکه خواهد بود.

حال پیش بینی در مورد حباب قیمتی چیست؟ آیا افزایش می یابد یا کاهش؟
همانطور که گفتیم حباب قیمتی بدلیل عرضه انحصاری از سمت دولت شکل می گیرد و لذا کاهش یا افزایش آن بستگی به سیاست های دولت در عرضه انواع سکه در بازار دارد.

بطور کلی در اقتصاد پیدایش حباب یک پدیده موقتی است و انتظار بر آن است که به سرعت از بین برود، اما از آنجائیکه حباب قیمتی سکه ناشی از سیاست های دولتی است، مشابه اقتصاد آزاد نمی توان انتظار داشت که به سرعت از بین برود.

اما بطور کلی به دلیل آنکه از سال 1402 شاهد افزایش ورود طلای خام به کشور هستیم، با قطعیت می توان گفت که بانک مرکزی پتانسیل زیادی برای افزایش عرضه سکه و کاهش حباب قیمتی دارد. از طرف دیگ از آنجائیکه با استقرار دولت چهاردهم انتظارات قیمتی کاهشی بوده است، در حال حاضر احتمال کاهش حباب قیمتی بیش از ثبات یا افزایش آن است.

بر این اساس در مقطع فعلی بازده انتظاری ناشی از تغییرات قیمت در طلای نو که در حال حاضر فاقد حباب قیمتی است، می تواند مطلوب تر از سکه باشد.

اما همانطور که توضیح داده شد، بازده انتظاری صرفا مربوط به بازده انتظاری ناشی از تغییر قیمت نیست و عدم نفع ناشی از خرید را هم شامل می شود که در ادامه به بررسی آن می پردازیم:

عدم نفع (زیان) ناشی از خرید طلای نو و سکه بهار آزادی و امامی

همانطور که می دانیم خرید و فروش طلا به تنهایی می تواند هزینه هایی برای ما داشته باشد که بخش زیادی از سود بدست آمده را از بین ببرد (عدم نفع) یا حتی منجر به زیان ما شود، اصلی ترین این هزینه ها عبارتند از:

1. تفاوت قیمت خرید و فروش
   همواره حتی در یک لحظه مشخص نیز بین قیمت خرید و فروش اختلاف وجود دارد و بر این اساس در همان لحظه خرید نیز بخشی از سود به دلیل این تفاوت قیمت از بین می رود.
   این تفاوت قیمت در مورد طلای نو و سکه تقریبا یکسان بوده و لذا از این بابت تفاوتی ندارند.
2. اجرت ساخت
   عملا هر طلایی که ساخته می شود مشمول اجرت ساخت است، تنها فرق آنها این است که میزان اجرت ساخت می تواند بعضا بین 2 تا 40 درصد در نوسان باشد. اما مهمترین نکته اجرت ساخت این است که عملا هنگام فروش از مبلغ خرید یا پرداخت شده، کسر می گردد، بر این اساس اگر برای خرید یک طلای ساخته شده 20 درصد اجرت ساخت پرداخت کرده باشید و روز بعد قصد فروش آن را داشته باشید، معادل اجرت ساخت عدم نفع یا زیان خواهید داشت.
   در شرایطی که سکه عملا اجرت خاصی ندارد (هزینه ضرب سکه مبلغ محسوسی نمی باشد)، اجرت ساخت طلای نو معمولا بین 15 تا 25 درصد می باشد و این درصد عدم نفع (یا زیان) بزرگی برای سرمایه گذاری در طلای نو محسوب می شود و از این منظر سرمایه گذاری در سکه به مراتب بهتر خواهد بود.
3. سود فروشنده
   سود فروشنده در مورد سکه همان اختلاف قیمت خرید وفروش است و معمولا سود جداگانه ای دریافت نمی شود، در حالیکه در طلای نو این رقم معمولا بین 5 تا 7 درصد است که رقم بالایی محسوب می شود. لذا از این بابت هم سرمایه گذاری روی سکه به مراتب بهتر از طلای نو می باشد.
4. مالیات بر ارزش افزوده
   از آنجائیکه مالیات بر ارزش افزوده بر مجموع اجرت ساخت و سود فروشنده اعمال می گردد، می توان گفت که عملا سکه مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نمی شوند، اما در مقابل طلای نو به دلیل اجرت ساخت و سود بالا، شامل مالیات بر ارزش افزوده بالایی نیز خواهد بود که مجدد مؤید آن است که گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری نمی باشد.

2.مقایسه ریسک سرمایه گذاری در طلای نو و سکه بهار آزادی و امامی
مهمترین ریسک های سرمایه گذاری در طلا ناشی از:

1. تقلب یا اطمینان از اصالت و عیار طلای خریداری شده
2. نوسانات حباب قیمتی
3. نوسانات قیمت جهانی طلا
4. نوسانات قیمت دلار در بازار

همانطور که توضیح داده شد ریسک نوسانات قیمت جهانی طلا و دلار برای هر دو یکسان می باشد و تنها تفاوت، ریسک تغییرات حباب قیمتی است که عمدتا مربوط به سکه می باشد.
از بعد ریسک تقلب هم هر چند بطور کلی احتمال تقلب و کلاهبرداری در خرید و فروش هر دو وجود دارد، اما ریسک تقلب هر دو آنها نسبتا پایین است، هر چند عده ای معتقدند که ریسک تقلب در سکه پایین تر از طلای نو می باشد.

3.مقایسه نقدشوندگی طلای نو و سکه بهار آزادی و امامی
نقدشوندگی سکه و طلای نو تقریبا یکسان بوده و هر دو نقدشوندگی خوبی دارند و در اکثر نقاط شهر می توان آنها را فروخته و تبدیل به وجه نقد نمود.

مقایسه کارکرد (در استفاده شخصی یا هدیه دادن) سکه و طلای نو

سکه بهار آزادی و امامی و طلای ساخته شده نو معمولا جزء هدایای رایج بخصوص در مناسبت ها هستند، هر چند سکه بدلیل آنکه مشکل اعمال سلیقه فردی ندارد، شاید انتخاب راحتتری برای هدیه باشد.
در ضمن طلای نو بر خلاف سکه امکان استفاده تزئینی به عنوان زیورآلات را دارد.